Λόγω της ενετικής του κατασκευής, στο μνημείο αποδόθηκαν διάφορες ονομασίες, όπως Rocca a Mare, Castello (a Mare), Castellum Communis ή Castello del Molo. Το όνομα το οποίο έχει επικρατήσει και με το οποίο είναι γνωστό σήμερα το μνημείο είναι το ελληνικοποιημένο "Κούλες", που προέρχεται από το Su-Kulesi, κακόηχο κατάλοιπο δυόμισι αιώνων τούρκικης κατοχής.
Κατασκευή:
Οι συνεχείς επιδρομές και επιθέσεις και άλλων εχθρών κατέστησαν επιτακτική την κατασκευή ενός αμυντικού φρουρίου στην είσοδο του λιμανιού του Ηρακλείου. Η ανακάλυψη της πυρίτιδας, υποχρεώνει την οχυρωματική τέχνη να εγκαταλείψει συνήθειες αιώνων, αφού τα συμβατικά όπλα (κριός, τόξο, δόρυ) αντικαθιστώνται. Έτσι, ένα νέο σύστημα, το Fronte Bastionato (οχύρωση με προμαχώνες) εφαρμόζεται ευρέως, με αποτέλεσμα, τα ψηλά κατακόρυφα τείχει να αντικαθιστώνται από τα χαμηλά με έντονη κλίση προς την βάση.
Η κατασκευή ξεκίνησε το 1523, παρά τις καθυστερήσεις, λόγω οικονομικών προβλημάτων, και ολοκληρώθηκε το 1540. Λόγω της βραχώδους έκτασης πάνω στην οποία κατασκευάστηκε το φρούριο, κρίθηκε απαραίτητο να γίνουν επιχωματώσεις με υλικό που μεταφέρθηκε απο την νήσο Δία και την περιοχή των Φρασκιών.Για την δημιουργία κυματοθραύστη, οι Ενετοί βύθιζαν παλιά και άχρηστα πλοία παραγεμισμένα με πέτρες, ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν στην κατασκευή. Δημιούργησαν επίσης ένα μικρό μόλο στη βόρεια πλευρά του φρουρίου (Sperone) για να ενισχύσουν την κατασκευή και να εμποδίσουν την εισχώρηση διαφόρων υλικών στο λιμάνι. Το Sperone θεμελιώθηκε σε αρκετό βάθος. Στη βορειοδυτική πλευρά κατασκεύασαν κυματοθραύστη (Porporella), ο οποίος καταστρεφόταν συνεχώς απο την ορμητική θάλασσα. Η δόμηση του κτηρίου είχε γίνει από ισχυρότατη τοιχοποιία. Οι εξωτερικού τοίχοι έχουν πάχος σχεδόν 9 μέτρα, ενώ οι εσωτερικοί τοίχοι φτάνουν τα 3 μέτρα πάχος σε κάποια σημεία. Ήδη απο πολύ νωρίς παρουσιάστηκαν ζημιές στα θεμέλια του από την θάλασσα, που αντιμετωπίζονταν κατά καιρούς. Επίσης το φρούριο παρουσίασε πολλές οχυρωματικές αδυναμίες, γεγονός που οφείλεται στο ότι χτίστηκε σε μεταβατική φάση, όταν η αρχιτεκτονική των φρουρίων πειραματιζόταν ακόμα με τις κατάλληλες λύσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν μας είναι γνωστή η πρώτη μορφή του Κούλε στα πρώτα χρόνια, λόγω των διαφόρων αλλαγών και επιδιορθώσεων.
Λείτουργία:
Το φρούριο καταλαμβάνει συνολική επιφάνεια 3.600 τ.μ. και χωρίζεται σε 2 ορόφους. Το ισόγειο είχε πολαπλές χρήσεις: υπήρχαν 26 διαμερίσματα, αποθήκες για πολεμοφόδια και τρόφιμα, καθώς και μια δεξαμενή (cisterna). Τέλος, στο ισόγειο λειτουργούσαν φυλακές, συνώνυμο της βίας και της ομώτητας όπου οι Τούρκοι έστειλαν Κρήτες επαναστάτες. Βέβαια, η κύρια χρήση του κτηρίου αφορούσε στην απώθηση των εχθρών. Γι' αυτό και δημιουργήθηκαν πολλές πολεμίστρες σε όλη την έκταση του φρουρίου όπου τοποθετούνταν κανόνια σχεδιασμένα να βυθίζουν τα εχθρικά πλοία.
Σήμερα, ο Κούλες χρησιμοποιείται πριστασιακά για καλλιτεχνικές εκθέσεις στους εσωτερικούς χώρους του ισογείου και θεατρικές ή μουσικές παραστάσεις στον επάνω όροφο, όταν ο καιρός το επιτρέπει. Τέλος, το ιστορικό αυτό κτήριο έχει φιλοξενήσει κατά καιρούς συνέδρια και γυρίσματα ταινιών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου