Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα 2010-2011: "Χάνδαξ-Κάντια-Ηράκλειο: Αστικές διαδρομές στο πέρασμα του χρόνου"

Φέτος αποφασίσαμε να κινηθούμε μέσα στην παλιά πόλη του Ηρακλείου και να ασχοληθούμε με τις αλλαγές στο αστικό περιβάλλον. Ανακαλύπτουμε τα μνημεία και τις γειτονιές του Βενετσιάνικου Χάνδακα, καταγράφουμε τις αλλαγές και την εξέλιξή τους και τα συγκρίνουμε με τη σημερινή πραγματικότητα.

Χωριστήκαμε σε 7 ομάδες, κάθε μία ανέλαβε ένα μνημείο και μια γειτονιά για να μελετήσει. Κάθε ομάδα έχει τον/την υπεύθυνό της και προσπαθεί να μελετήσει τον τομέα της σε βάθος και αποτελεσματικά. Διαβάζουμε βιβλία, επισκεπτόμαστε τη Βικελαία βιβλιοθήκη, ψάχνουμε στο διαδίκτυο, βρίσκουμε εικόνες, βγάζουμε δικές μας φωτογραφίες, συζητάμε, σχεδιάζουμε και καταγράφουμε.

Στο α΄μέρος του προγράμματος συνεργαζόμαστε με το Ιστορικό Μουσείο Ηρακλείου, συμμετέχουμε σε πρόγραμμά του και με την καθοδήγηση της ειδικού κ. Καμπάνη γνωρίζουμε το παρελθόν των μνημείων. Στο β΄ μέρος του προγράμματος περπατάμε στις γειτονιές και παρατηρούμε την εξέλιξή τους μέσα στο χρόνο.

Πέμπτη 17 Μαρτίου 2011

Ναός Αγίου Τίτου


Ο Άγιος Τίτος, ή πιο σωστά ο ναός του Αγίου Τίτου στο Ηράκλειο, είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία στο κέντρο της πόλης, στην οδό 25ης Αυγούστου.

Ο Άγιος Τίτος ήταν ο Κρητικός μαθητής του Αποστόλου Παύλου και πρώτος επίσκοπος Κρήτης, που κήρυξε το Χριστιανισμό στην Κρήτη και έκανε το νησί βαθύτατα χριστιανικό, μέχρι σήμερα. Η πρώτη εκκλησία αφιερωμένη στο όνομά του ήταν αυτή στην παλιά πρωτεύουσα Γόρτυνα, που στέγαζε και τη μητρόπολη του νησιού, μέχρι την καταστροφή της από σεισμό και τη μεταφορά της πρωτεύουσας από τους Άραβες (828) από τη Γόρτυνα στο Χάνδακα.



Το 961 ο Νικηφόρος Φωκάς έδιωξε τους Άραβες από την Κρήτη κάνοντάς την εκ νέου τμήμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Τότε πρέπει να χτίστηκε ο πρώτος ορθόδοξος ναός του Αγ. Τίτου, ώστε να αναζωπυρωθεί η χριστιανική πίστη και παράδοση στην Κρήτη, που είχε πέσει σε ύφεση λόγω της κατάκτησης από τους Άραβες πειρατές.

Η πρώτη εκκλησία περιείχε την κάρα, δηλαδή το κεφάλι του Αγίου Τίτου, το οποίο φυγάδευσαν στο Βατικανό οι Ενετοί, με την έξοδο τους από το νησί εκείνη την χρονιά. Στο νέο ναό μετέφεραν την κάρα του Αγίου Τίτου, τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Μεσοπαντίτισσας και άλλα ιερά κειμήλια από το ναό της Γόρτυνας. Όλα αυτά με την πτώση του Ηρακλείου στους Τούρκους μεταφέρθηκαν στη Βενετία, όπου υπάρχουν και σήμερα, με εξαίρεση την κάρα του Αγίου Τίτου που επιστράφηκε στο Ηράκλειο από τον Πάπα Παύλο τον 4ο και βρίσκεται σήμερα στο ναό, στο μικρό παρεκκλήσι αριστερά του νάρθηκα.

Ο ναός φαίνεται έπαθε μεγάλες καταστροφές από σεισμό και ανακαινίστηκε στα μέσα του 15ου αιώνα (1446) από το Λατίνο αρχιεπίσκοπο Φαντίνο Ντάντολο. Στο μεγάλο βωμό τοποθετήθηκε η κάρα του Αγίου Στεφάνου, του Αγίου Μαρτίνου και της Αγίας Φωτεινής. Και στο σεισμό του 1508 έπαθε μεγάλες ζημιές αλλά δεν έχασε την αρχική της αξιοπρέπεια. Το 1544 μεγάλη πυρκαγιά προξένησε σοβαρές ζημιές. Το 1557 ξαναχτίστηκε από τα θεμέλια και είναι η ωραιότερη και αρχαιότερη βασιλική. Είχε σχήμα βασιλικής σχεδόν τετράγωνο με τρούλο στη μέση. Στον περίβολο του ναού έθαβαν τους αρχιεπισκόπους και τους στρατηγούς τη βυζαντινή περίοδο. Το έθιμο διατηρήθηκε και στη Ενετοκρατία αλλά και κατά την Τουρκοκρατία, όποτε παραχωρήθηκε ο ναός στον βεζίρη Φαζίλ Αχμέτ Κιοπρούλη, ο οποίος το μετέτρεψε σε τζαμί με το όνομα Βεζίρ τζαμί.

Την περίοδο της τουρκικής κατάκτησης, ο ναός του Αγίου Τίτου παραχωρήθηκε στον βεζίρη Φαζίλ Αχμέτ Κιοπρουλή, ο οποίος τον μετέτρεψε σε τζαμί, γνωστό με το όνομα Βεζίρ τζαμί. Με το μεγάλο σεισμό του 1856 ο ναός καταστράφηκε εκ θεμελίων και ξαναχτίστηκε στη σημερινή του μορφή ως οθωμανικό τέμενος από τον αρχιτέκτονα Αθανάσιο Μούση.

Ο μιναρές του Αγίου Τίτου κατεδαφίστηκε τη δεκαετία του 1920, όταν αποχώρησαν από το Ηράκλειο οι τελευταίοι μουσουλμάνοι με την ανταλλαγή των πληθυσμών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία. Σήμερα ο ναός λειτουργεί κάτω από το ορθόδοξο δόγμα και είναι αφιερωμένος στον ισαπόστολο Τίτο, μετά από εργασίες ανάπλασης το 1925 από την Εκκλησία της Κρήτης.

Τι είναι η Δημοκρατία του Αγίου Τίτου;

Δημοκρατία του Αγίου Τίτου ονομάζεται η αυτόνομη και ανεξάρτητη δημοκρατία που ανακηρύξαν στην Κρήτη το 1363 Κρήτες και Βενετοί όταν κατέλυσαν τη βενετική κυριαρχία. Η επανάσταση αυτή τερματίστηκε το επόμενο έτος 1364 όταν οι Ενετοί κατέλαβαν το Χάνδακα. Το 13ο αιώνα ανακυρήχθηκε η Κρήτη ανεξάρτητη χώρα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου